ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ

Το "Ευαγγελίστρια" είναι ένα από τα τελευταία γνήσια αιγαιοπελαγίτικα σκαριά τύπου "πέραμα". Ναυπηγήθηκε στη Σύρο το 1940 από τον περίφημο καραβομαραγκό Μαυρίκο για λογαριασμό του Μυκονιάτη καραβοκύρη Αντώνη Μπόνη. Εχει μεταφορική ικανότητα 90 τόννων, μήκος 20,15 μ., πλάτος 6,40 μ. και ιστία συνολικής επιφάνειας 220 τετραγωνικών μέτρων. Το πλοίο εκτελούσε μεταφορές εξυπηρετώντας τις ανάγκες των νησιών του Αιγαίου.

Το Ευαγγελίστρια είναι κατασκευασμένο για μακρινά ταξίδια με πανιά, κι αυτό καθορίζει τη μορφή του. Είναι στελάδο, με ικανή καμπύλωση στην κουβέρτα για να διώχνει τα νερά από τις ισχυρές θάλασσες, με ξωκλάδισμα στην πλώρη κι ελαφρά μάγουλα, ενώ στην πρύμνη η στέλα του αφήνει λίγα απόνερα. Είναι προσεγμένο στις κατασκευαστικές του λεπτομέρειες, πολλές από τις οποίες δεν εφαρμόζονται πια. Η αίσθηση της καλής πλευστότητας είναι έντονη στη μορφή του σκάφους, ενώ το σχήμα του παρουσιάζει κλασσικές ναυπηγικές αναλογίες. Η αισθητική του αξία συνεπώς είναι μεγάλη, και ενισχύεται περισσότερο από τη μοναδικότητα τέτοιων σκαφών στις μέρες μας.

Ιστορικά η “Ευαγγελίστρια” ανήκει στα τέλη της περιόδου κατασκευής των μεγάλων ιστιοφόρων και είναι το τελευταίο ιστιοφόρο «πέραμα» κατασκευασμένο στη Σύρο, το οποίο έχει διασωθεί. Χαρακτηριστικό της ιστορικής του αξίας είναι ότι ο καθηγητής του Ωκεανογραφικού Κέντρου του Nova University της Florida των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, Peter Throckmorton, που ταξίδεψε με το "Ευαγγελίστρια" για να το μελετήσει, υποστήριζε ότι τα σκάφη τύπου «πέραμα» αντλούν την καταγωγή τους από την αρχαιότητα και ότι μια παράδοση 3.000 ετών θα τελειώσει όταν εξαφανιστεί και το τελευταίο "πέραμα".

Το "Ευαγγελίστρια" βρισκόταν από το 1978 στη Σύρο, σχεδόν ολοκληρωτικά κατεστραμμένο. Το Μουσείο μας ξεκίνησε το 1988 τις πολύμηνες εργασίες για την επισκευή και αποκατάσταση του πλοίου, που έγιναν σε συνεργασία με εμπειρογνώμονες και ειδικούς επιστήμονες. Για τις σπάνιες ναυπηγικές του αρετές, χαρακτηρίστηκε επίσημα ως πειραματικό σκάφος για τη μελέτη θεμάτων που έχουν σχέση με την ιστορία της ναυπηγικής τέχνης και τη ναυτική εθνολογία.

Σήμερα το πλοίο ταξιδεύει και πάλι στο Αιγαίο. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι το καλοκαίρι του 1989 κατέπλευσε στον Πόρο για να παρευρεθεί στις δοκιμές της τριήρους “Ολυμπιάς”, καθώς και στη νησίδα Δοκό, κοντά στην Ύδρα, όπου έχει βρεθεί το γνωστό αρχαίο ναυάγιο. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους το “Ευαγγελίστρια” μετέφερε στη Δήλο το πρώτο κυβερνητικό κλιμάκιο με σκοπό τη διαπίστωση των αναγκών και τη λήψη άμεσων μέτρων για την προστασία των ιστορικών θησαυρών του νησιού, θέμα για το οποίο το Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου αγωνίστηκε για χρόνια.